محرومیت فرزندان جانبازان بالاتر از ۲۵% از مأموریت آموزشی + جزئیات

آیین نامه ساماندهی اشتغال فرزندان شاهد و جانبازان بیست و پنج درصد و بالاتر در ۱۲ماده تهیه شد و علاوه بر موضوع ساماندهی اشتغال فرزندان شاهد و جانباز در ماده۹ به موضوع ماموریت آموزشی آنان اشاره کرد و ماموریت آموزشی فرزندان را همانند ماموریت آموزشی جانبازان لازم‌الاجرا دانست.

آیین‌نامه فوق هیچ‌گاه با اعلام مغایرت توسط رئیس مجلس مواجه نشد و فرزندان جانبازان ۲۵درصد و بالاتر پس از پیگیری‌های بسیار توانستند از این مصوبه دولت استفاده کرده و از ماموریت آموزشی در هنگام خدمت بهره‌مند شوند.

با این حال بازرسی کل کشور با طرح شکایتی خواستار ابطال ماده۹ آیین‌نامه می‌شود و در شکایت خود چنین می‌آورد: آیین‌نامه ساماندهی اشتغال فرزندان شاهد و جانبازان ۲۵درصد و بالاتر از جهت انطباق با قانون در کمیسیون تطبیق مصوبات دستگاه‌های اداری با قانون این سازمان مورد بررسی قرار گرفت و نتیجه به شرح زیر اعلام می‌شود.

۱- وفق ماده۱۲ قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان، کلیه دستگاه‌های مشمول، مکلفند با ماموریت آموزشی مستخدمان جانباز خود در کلیه مقاطع تحصیلی رسمی موافقت نمایند.

۲- ماده۹ آیین‌نامه، مقررات حاکم بر ماموریت آموزشی جانبازان را در مورد فرزندان شاهد و جانباز نیز لازم‌الاجرا کرده است. شایان ذکر است در قوانین تنها فرزندان شاهد از امتیازات جانبازان برخوردار شده‌اند.

۳- براساس اصل ۱۳۸ قانون اساسی، مفاد مقررات، آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌های هیات‌وزیران نباید با متن و روح قوانین مخالف باشد. باعنایت به مطالب، درخواست می‌شود در اجرای تبصره۲ بند د ماده۲ قانون تشکیل سازمان بازرسی کل کشور، موضوع در هیات عمومی به‌طور فوق‌العاده و خارج از نوبت مورد رسیدگی قرار گرفته و این سازمان را از تصمیم متخذه مطلع کنند.

ابطال ماده ۹ توسط دیوان عدالت اداری

هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۲/۵/۹۷ تشکیل شد و به‌رغم اینکه رئیس مجلس این ماده را مغایر قانون ندانست، چنین رای صادر کرد:

باتوجه به اینکه مطابق ماده۶۱ قانون مدیریت خدمات کشوری پرداخت هزینه‌های آموزشی از بودجه دستگاه‌های اجرایی به کارکنان ممنوع شده و وفق تبصره ذیل آن ایثارگران مشمول مقررات خاص خود هستند و در ماده یک قانون جامع خدمات‌‌‌‌رسانی به ایثارگران مصوب سال ۹۱ فرزندان ایثارگران مشمول عنوان ایثارگر ذکر نشده‌اند و در ماده۴۴ قانون برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران و ماده۸۸ قانون برنامه ششم توسعه، صرفا فرزندان شهدا از کلیه امتیازات جانبازان ۵۰درصد برخوردار شده‌اند، بنابراین حکم مقرر در ماده۹ آیین‌نامه ساماندهی اشتغال فرزندان شاهد و جانبازان ۲۵درصد و بالاتر که فرزندان جانبازان را نیز واجد برخورداری از امتیازات جانبازان تلقی کرده است، مخالف قانون بوده و مستند به بند یک ماده۱۲و ماده۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال۹۲ ابطال می‌شود.

دادنامه شماره ۱۲۶۸- ۱۲۶۷ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری

• شماره دادنامه: ۱۲۶۸- ۱۲۶۷
• تاریخ دادنامه: ۲/۵/۱۳۹۷
• کلاسه پرونده: ۹۶/۸۸۰، ۹۶/۴۳۲
• مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
• شاکی: سازمان بازرسی کل کشور
• موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند ۹ آیین‌نامه ساماندهی اشتغال فرزندان شاهد و جانبازان بیست و پنج درصد و بالاتر موضوع بخشنامه شماره ۲۶۲۷۵۶/۴۱۴۵۹- ۲۷/۱۱/۱۳۸۸ معاون اول رییس‌جمهور

گردش کار: الف) سرپرست معاونت حقوقی و نظارت همگانی و رییس کمیسیون تطبیق مصوبات دستگاه‌های اداری با قانون در سازمان بازرسی کل کشور به مجوب شکایت نامه شماره ۱۰۲۴۷۰- ۱۷/۵/۱۳۹۶ اعلام کرده است که:

“سلام علیکم احتراماً آیین‌نامه ساماندهی اشتغال فرزندان شاهد و جانبازان ۲۵% بالاتر از جهت انطباق با قانون در کمیسیون تطبیق مصوبات دستگاه‌های اداری با قانون این سازمان مورد بررسی قرار گرفت که نتیجه به شرح زیر اعلام می‌شود.

۱- وفق ماده (۱۲) قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان انقلاب اسلامی (مصوب ۳۱/۳/۱۳۷۴ مجلس شورای اسلامی) کلیه دستگاه‌های مشمول قانون مزبور، مکلفند ضمن فراهم آوردن امکانات لازم برای آموزش‌های کوتاه‌مدت، با ادامه تحصیل جانبازانی که در استخدام دارند تا پایان تحصیلات دانشگاهی به صورت مأموریت آموزشی تمام وقت یا نیمه وقت موافقت نمایند. همچنین ماده (۳) آیین‌نامه اجرایی ماده (۱۲)‌ قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان (مصوبه شماره ۱۸۰۶۰هـ- ۱۰/۸/۱۳۷۸ هیأت وزیران) نیز کلیه دستگاه ها را مکلف به مأموریت آموزشی مستخدمان جانباز خود در کلیه مقاطع تحصیلی رسمی مورد تأیید نموده است.

۲- ماده (۹) آیین‌نامه ساماندهی اشتغال فرزندان شاهد و جانبازان ۲۵ درصد و بالاتر (مصوبه شماره ۲۶۲۷۵۶/۴۱۴۵۹ – ۲۷/۱۲/۱۳۸۸ هیأت وزیران) مقررات حاکم بر مأموریت آموزشی جانبازان را در مورد فرزندان شاهد و جانباز نیز لازم‌الاجرا نموده است. شایان ذکر است در قوانین موضوع تنها فرزندان شاهد از امتیازات جانبازان برخوردار شده‌اند.

۳- بر اساس اصل (۱۳۸)‌ قانون اساسی، مفاد مقررات، آیین‌نامه و بخشنامه‌ای که هیأت وزیران یا هر یک از وزرایی که مأمور تدوین آن می‌باشند، نباید با متن و روح قوانین مخالف باشد، در حالی که مفاد ماده (۹)‌ آیین‌نامه ساماندهی اشتغال فرزندان شاهد و جانبازان ۲۵ درصد و بالاتر مبنی بر توسعه حکم قانونی به مأموریت آموزشی فرزندان جانبازان، مغایر مفاد (۱۲)‌ قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان انقلاب اسلامی می‌باشد. با عنایت به مطالب لذا درخواست می‌شود در اجرای تبصره (۲) بند (د) ماده (۲) قانون تشکیل سازمان بازرسی کل کشور، موضوع در هیأت عمومی آن مرجع به طور فوق‌العاده و خارج از نوبت مورد رسیدگی قرار گرفته و این سازمان را از تصمیم متخده مطلع نمایند.”

ب) آقای رحمان اصفهانی به موجب دادخواستی ابطال بند ۹ آیین‌نامه ساماندهی اشتغال فرزندان شاهد و جانبازان ۲۵ درصد و بالاتر موضوع بخشنامه شماره ۲۶۲۷۵۶/۴۱۴۵۹- ۲۷/۱۲/۱۳۸۸ معاون اول رییس‌جمهور را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

“همانگونه که مستحضر می‌باشید ماده (۶۱)‌ قانون مدیریت خدمات کشوری اشعار می‌دارد:

ماده ۶۱: اعزام کارمندان دستگاه‌های اجرایی از زمان تصویب این قانون برای طی دوره‌های آموزشی که منجر به مدرک دانشگاهی یا معادل آن می‌گردد در داخل و خارج از کشور با هزینه دستگاه‌های مربوط و استفاده از مأموریت آموزشی ممنوع می‌باشد.

تبصره: ایثارگران مشمول مقررات خاص خود می‌باشند.

همچنین، ماده (۹) آیین‌نامه ساماندهی اشتغال فرزندان شاهد و جانبازان ۲۵% عنوان می‌دارد:

ماده ۹ آیین‌نامه: همان‌گونه که مستحضرید مأموریت آموزش فرزندان شاهد مطابق با بند «و» ماده (۴۴)‌قانون برنامه پنجم و نیز مقررات حاکم بر مأموریت آموزشی جانبازان در مورد فرزندان شاهد و جانباز نیز لازم‌الاجراست.

تبصره (۳) ماده (۳۳)‌قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور مصوب ۱۰/۱۱/۱۳۹۵ مجاز می‌باشد (هر چند در زمان تصویب آیین‌نامه ساماندهی اشتغال فرزندان شاهد در ۲۶/۱۲/۱۳۸۸ که مواد قانونی اخیرالذکر تصویب نگردیده بودند، مجاز نبوده است) لیکن فرزندان جانباز ۲۵% و بالاتر که در ماده (۹)‌ آیین‌نامه برشمرده شده است با استناد به ماده (۱)‌ قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران و سایر مقررات موضوعه (برای تعریف ایثارگر) قطعاً از جمله ایثارگران موضوع تبصره ماده (۶۱) قانون مدیریت خدمات کشوری نبوده و لذا ممنوعیت اعزام ایشان به مأموریت‌های آموزشی (که منجر به اخذ مدرک تحصیلی می‌گردد) شامل آنها نیز می‌شود. بنابراین، به جهت مغایرت ماده (۹) آیین‌نامه مورد اشاره با مفاد ماده (۶۱) قانون مدیریت خدمات کشوری، تقاضای ابطال آن را از قضات هیأت عمومی دیوان عدالت اداری می‌نمایم.”

متن آیین‌نامه در قسمت مورد اعتراض به قرار زیر است:

“ماده ۹- مقررات حاکم بر مأموریت آموزشی جانبازان در مورد فرزندان شاهد و جانباز نیز لازم‌الاجراست.”

علی رغم ارسال نسخه ثانی دادخواست و ضمایم آن برای طرف شکایت تا زمان رسیدگی به پرونده در هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، هیچ پاسخی از طرف شکایت واصل نشده است.

هیئت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۲/۵/۱۳۹۷ با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آرا به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیئت عمومی دیوان عدالت اداری

با توجه به اینکه مطابق ماده (۶۱)‌ قانون مدیریت خدمات کشوری، پرداخت هزینه‌های آموزشی از بودجه دستگاه‌های اجرایی به کارکنان ممنوع شده و وفق تبصره ذیل آن ایثارگران مشمول مقررات خاص خود می‌باشند و در ماده ۱ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب سال ۱۳۹۱، فرزندان ایثارگران مشمول عنوان ایثارگر ذکر نشده اند و در ماده (۴۴)‌ قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران و ماده (۸۸)‌ قانون برنامه ششم توسعه، صرفاً فرزندان شهدا از کلیه امتیازات جانبازان پنجاه درصد برخوردار شده‌اند، بنابراین حکم مقرر در ماده (۹) آیین‌نامه ساماندهی اشتغال فرزندان شاهد و جانبازان ۲۵ درصد و بالاتر که فرزندان جانبازان را نیز واجد برخورداری از امتیازات جانبازان تلقی کرده است، مخالف قانون بوده و مستند به بند ۱ ماده (۱۲)‌ و ماده (۸۸)‌ قانون تشکیلات و آیین ‌دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می‌شود.

محمد کاظم بهرامی

رییس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری